افراد کم بینا و نابینا چگونه از اینستاگرام استفاده می نمایند؟
به گزارش قالب وبلاگ ها، در حالی که شاید فکر کنید افراد کم بینا و نابینا استفاده چندانی از اینستاگرام ندارند، بعضی از این افراد حتی شاید روزانه از این شبکه اجتماعی استفاده نمایند، اما همانطور که می توان حدس زد با مسائل و چالش های مختلفی روبه رو می شوند. در این مطلب می خواهیم نگاهی به نحوه استفاده از اینستاگرام به وسیله این افراد داشته باشیم و ببینیم چگونه می توان تجربه استفاده از این شبکه اجتماعی را برای آن ها بهبود داد.
با برنامه صفحه خوان می توان استفاده از اینستاگرام و سایر شبکه های اجتماعی را برای افراد نابینا و کم بینا امکان پذیر کرد؛ اما برای تسهیل بهره مندی چنین افرادی از محتوای شبکه های اجتماعی و وب سایت ها، مخصوصا محتوای تصویری با استفاده از این ابزار، چالش های سختی هم وجود دارد.
افراد نابینا و کم بینا می توانند با استفاده از برنامه های صفحه خوان، محتوا و مفاهیم تصاویر به اشتراک گذاشته شده در شبکه های اجتماعی مختلف از جمله اینستاگرام را تا حدودی به صورت فکری تصور نمایند؛ البته این برنامه ها معایبی دارند که باعث می گردد چندان کارآمد نباشند؛ اما می توان با بهره مندی از روش های ساده، کارآمد بودن آن ها را تا میزان قابل توجهی افزایش داد و در نتیجه استفاده از شبکه های اجتماعی را برای افراد نابینا آسان تر و لذت بخش کرد.
برنامه های صفحه خوان
برنامه های صفحه خوان برای افراد سالم و بینا که در اینستاگرام به سرعت تصاویر و نوشته ها را می بینند و رد می نمایند، عجیب به نظر می رسند .صداهای تکه تکه آن هیچ معنا و مفهومی برای چنین افرادی ندارند و کاملا آن ها را گیج می نمایند؛ اما در حقیقت صداهای این برنامه ها اصلا نامفهوم و بی معنی نیستند و در واقع اصوات ماشینی هستند که نام های کاربری، تاریخ و ساعت ارسال پست ها و بعلاوه تعداد لایک ها را سریع بیان می نمایند.
ایسناگرام گردی به وسیله افراد نابینا و ناشنوا
دریافت تمام این اطلاعات در هنگام گشت و گذار در اینستاگرام و آنالیز پست ها برای کاربران به یک میزان اهمیت دارد. اگر فردی برای تصویری متن جایگزین (alt) نوشته باشد، تصویر به صورت صوتی برایش توصیف می گردد و ممکن است تصویر مثلا به این شکل توصیف گردد: من و امیر در دریا ایستاده ایم و تا زانو در آب هستیم، ترس در چهره امیر کاملا تعیین است و من در حالی که خرچنگ مرده ای را در دستم گرفته ام، او را می ترسانم و می خندم.
البته متن این توصیف صوتی که همان متن جایگزین است، باید از قبل به وسیله کاربران برای تصاویر نوشته گردد تا افراد نابینا و کم بینا هم بتوانند درست مانند افراد سالم تصاویر را درک نمایند؛ اما متاسفانه معمولا افراد کادر مربوط به متن جایگزین را خالی می گذارند و توجهی به آن نمی نمایند. در چنین مواقعی نرم افزارهای صفحه خوان متن جایگزینی را می خوانند که به وسیله اینستاگرام یا خود دستگاه کاربر به صورت اتوماتیک ایجاد شده باشد.
نمونه متن جایگزین یا متن alt
البته طبق گفته دانیل مک کان (Danielle McCann)، هماهنگ نماینده اینستاگرام با سازمان ملی نابینایان در آمریکا، متون جایگزین ایجاد شده به صورت اتوماتیک برای برنامه های صفحه خوان، جالب نیستند و نتیجه بعضا خنده دار می گردد. با وجود اینکه متن جایگزین ایجاد شده به صورت اتوماتیک نتیجه سال ها تکامل فناوری ماشینی است، اما هنوز هم نمی تواند تصاویر را به درستی توصیف کند و اشتباهات زیادی در آن ها دیده می گردد.
اشتباهات برنامه های صفحه خوان
اخیرا مک کان که خود او هم نابیناست، گفته مدتی پیش در حال اینستاگرام گردی با برنامه صفحه خوان بوده و به تصویری رسیده که نرم افزار در توصیف آن گفته دو گربه قهوه ای روی سطح ناصافی خوابیده اند، اما همسر مک کان به او گفته آن تصویر، تبلیغ یک مغازه لباس عروس با تصویر زنی در لباس عروس است! بنابراین توصیف صوتی آن عکس هیچ ربطی به محتوای عکس نداشته است.
این اشتباهات تفسیری الگوریتمی، مشکل کامل متداولی هستند. اجازه دهید نمونه های دیگری از توصیف های صوتی اشتباه تصاویر اینستاگرام به وسیله برنامه صفحه خوان را که از سوی کاربری گزارش شده اند، آنالیز کنیم. قبل از اینکار باید بگوییم جملات داخل گیومه توصیفات صوتی ارائه شده به وسیله برنامه صفحه خوان هستند.
طبق گفته کاربری، برنامه صفحه خوان تصویر تی شرتی با عکس یک مربی را تیشرت قرمز، سیب، تک شاخ توصیف نموده است.
در گزارش دیگری تصویر خودرویی در کنار یک گیاه آپارتمانی احتمالا تصویری از یک فضای داخلی است توصیف شده است. در گزارش دیگری تصویر مقداری صدف تصویر غذای دریایی توصیف شده و در خصوص دیگری تصویر یک قاب دربردارنده تصاویر مختلف شاید یک کارتن توصیف شده است.
طبق گزارش دیگری تصاویری که در آن ها یک یا چند نفر دیده می شوند، احتمالا تصویری از یک نفر است.
با وجود اینکه امروزه بسیاری از گوشی ها و تبلت های نو و مدرن از ویژگی های خاصی جهت تسهیل استفاده به وسیله افراد نابینا یا کم بینا مثل بزرگنمایی، ایجاد کنتراست یا قابلیت ها و برنامه های صفحه خوان برخوردارند؛ اما شبکه های اجتماعی از جمله اینستاگرام هنوز آنطور که باید، به گونه ای بهینه سازی نشده اند که استفاده از آن ها برای افراد نابینا یا کم بینا آسان یا حداقل امکان پذیر باشد و این فرایند با سرعت کمی پیش می رود.
چنانچه کاربر گوشی هوشمندی یکی از دو حالت دارک مود یا لایت مود را فعال نموده باشد، این تنظیمات هنگام ورود به بعضی اپلیکیشن ها و وب سایت ها هم اعمال می گردد و بعلاوه امکان نوشتن متون جایگزین برای تصاویر هم فراهم شده است.
تقریبا در تمام پنل های مدیریت محتوای سایت (مثل وردپرس یا پنل هایی که بر پایه آن ایجاد شد ه اند)، امکان نوشتن متن جایگزین برای تصاویر اصلی و تصاویر داخل متن فراهم شده است، اما تمام این قابلیت ها با وجود اینکه قابلیت های مفید و کاربردی محسوب می گردد، نمی توانند تضمین نمایند که افراد نابینا و کم بینا می توانند بدون هیچ مسئله ای محتوای تصویری متون را به راحتی درک نمایند.
ایسنتاگرام گردی افراد نابینا
بهبود تجربه کاربری افراد کم بینا و نابینا
تسهیل استفاده از شبکه های اجتماعی به وسیله افراد نابینا و کم بینا نیازمند کوشش گروهی است. افراد نابینا و کم بینا باید از وجود قابلیت های ایجاد شده برای تسهیل استفاده آن ها از شبکه های اجتماعی آگاه و با ویژگی های آن ها آشنا شوند و از سوی دیگر امکان پذیر بودن استفاده از این ویژگی ها در هنگام ورود این افراد به شبکه های اجتماعی، به آن ها یادآوری گردد.
یک پلتفرم می تواند از صدها قابلیت برای تسهیل استفاده از آن به وسیله افراد نابینا یا کم بینا برخوردار باشد، اما تا زمانی که تک تک افراد یا حداقل بیشتر آن ها با این قابلیت ها راحت نباشند، از پلتفرم موردنظر استفاده نخواهند کرد.
ضمناً نباید فراموش کنیم حتی افرادی که متون جایگزین برای تصاویر می نویسند، اصلا نمی توانند خود را جای افراد نابینا یا کم بینا بگذارند و متون جایگزینی که این افراد می نویسند، معمولا نمی توانند تصور فکری خوبی از تصاویر برای افراد نابینا یا کم بینا ایجاد نمایند. در بیشتر مواقع افراد متون جایگزین تصویر را کاملا ساده و کلی و در حد عبارات کوتاه می نویسند.
از سوی دیگر نوشتن چند پاراگراف به اسم متن جایگزین برای توصیف یک عکس کار را برای برنامه صفحه خوان جهت توصیف صوتی عکس سخت می نماید؛ بنابراین متن جایگزین باید به صورتی نوشته گردد که حدبیشتر مفهوم لازم با کوتاه ترین متن انتقال داده گردد که کار سختی است.
طبق بیانیه منتشر شده از سوی بنیاد نابینایان آمریکا (AFB)، متن جایگزین باید کاملا رسا باشد و از بیان غیرضروری در آن خودداری گردد، مثلا وقتی که می خواهید تصویر به اشتراک گذاشته شده از حیوان خانگی خود در اینستاگرام را توصیف کنید، لازم نیست اطلاعاتی مثل نژاد یا ویژگی های ظاهری او را بیان کنید و به اسم مثال اگر چهره آن حیوان حالت خاصی دارد یا کار خاصی در تصویر انجام می دهد، بیشتر روی توصیف آن حالت ها یا کارها تمرکز کنید.
اگرچه ممکن است توصیف های ارائه شده در متون جایگزین ایجاد شده به صورت اتوماتیک، روزی دقیق تر شوند و دیگر شاهد اشتباه های فاحش امروزی نباشیم، اما بدون تردید هیچ زمانی چنین متونی نمی توانند جایگزین متون نوشته شده به وسیله انسان شوند.
در سال 2019 تصاویر به اشتراک گذاشته شده به علت وجود مشکل فنی مدتی نمایش داده نشدند و کاربران به جای تصاویر، برچسب های ایجاد شده به وسیله هوش مصنوعی را می تماشاد. این برچسب ها دارای توصیفاتی مثل این تصویر ممکن است دربردارنده فرد ایستاده ای باشد بودند، اما مسلما فرد یا افراد ایستاده می توانند حالت های مختلفی داشته باشند؛ مثلا ممکن است یکدیگر را در آغوش گرفته باشند یا افراد حاضر در تصاویر در حال شکلک درآوردن باشند یا مقابل پنجره ای با چشم اندازی زیبا ایستاده باشند.
مسلما در صورتی که متن جایگزین برای تصاویر به اشتراک گذاشته شده در شبکه های اجتماعی تنها با استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی و بدون دخالت انسان ایجاد شوند، افراد نابینا و کم بینا نمی توانند محتوای تصاویر را به صورت دقیق در فکر خود تصور نمایند و به این ترتیب دیگر تمایلی ندارند برای تصور فکری محتواهای تصویری کوشش نمایند؛ حتی ممکن است چنین رویکردی باعث گردد زمانی که تصاویر بارگذاری شده در شبکه های اجتماعی به هر علتی نمایش داده نشوند، افراد سالم هم تمایلی به تماشا محتوای منتشر شده در این پلتفرم ها نداشته باشند و از آن ها خارج شوند
طبق گفته AFB، موافقان استفاده از قابلیت های کاربردی برای تسهیل استفاده از شبکه های اجتماعی یا پلتفرم های مشابه برای افراد نابینا یا کم بینا، معتقدند برای ایجاد چنین ویژگی هایی باید اقدامات اساسی انجام داد و کار را از صفر آغاز کرد و نباید تنها به استفاده از قابلیت ها یا افزونه های آماده طراحی شده برای این هدف اکتفا کرد.
تسهیل استفاده از شبکه های اجتماعی برای افراد نابینا و کم بینا
اما توسعه دهندگان بسیاری از شبکه های اجتماعی محبوب مثل اینستاگرام، توییتر و تیک تاک، در ابتدای فرایند توسعه پلتفرم های خود به این موضوع اصلا توجه ننموده اند و تنها کوشش نموده اند با بهره مندی از قابلیت های موجود و آماده، استفاده از شبکه های اجتماعی خود را برای افراد دارای مسائل جسمی، ساده تر نمایند! چنانچه دنبال کردن چنین رویکردی در آینده هم ادامه پیدا کند، هیچ تضمینی وجود ندارد که افراد نابینا یا کم بینا تمایلی به استفاده از شبکه های اجتماعی داشته باشند.
متاسفانه بسیاری از افراد تصور می نمایند افراد کم بینا و نابینا علاقه ای به محتوای بصری ندارند و همین تصور غلط باعث می گردد توسعه دهندگان شبکه های اجتماعی یا سایر رسانه های ارائه دهنده محتوای بصری، برای تسهیل استفاده از پلتفرم های خود به وسیله چنین افرادی انگیزه و علاقه ای نداشته باشند.
مک کان از وجود چنین تصور غلطی در فکر افراد سالم بسیار ناراحت است و گفته تصاویر برای افراد نابینا و کم بینا هم اهمیت دارند. به اعتقاد او امروزه شبکه های اجتماعی به آینه تمام نمایی از فرهنگ تبدیل شده اند، اما اگر افراد نابینا یا کم بینا نتوانند محتوای تصاویر را کاملا دقیق در فکر خود تصور نمایند، نمی توانند از تصاویر که به نوعی زبان اجتماعی محسوب می شوند، به اسم ابزاری برای آشنایی بهتر با فرهنگ های مختلف و درک آن از ابعاد مختلف استفاده نمایند.
کریستی اسمیت برمن (Christy Smith Berman)، ویرایشگر کم بینای سایت تفریح Can I Play That از اینکه تصاویر و ویدیوها بدون هیچ گونه توصیف صوتی یا متنی در شبکه های اجتماعی منتشر و دست به دست می شوند، انتقاد نموده است. استیون اکوینو (teven Aquino) روزنامه نگار کم بینای دیگری هم از این موضوع انتقاد نموده، البته او از برنامه صفحه خوان استفاده نمی نماید و سعی می نماید با ذره بین تصاویر را ببیند؛ اما باز هم در بعضی موارد نمی تواند محتوای تصاویر را آن طور که باید، تشخیص دهد و تنها تشخیص می دهد که تصویر جالب است و چیز دیگری دستگیرش نمی گردد.
نوشتن متن جایگزین برای تصاویر جالب و خنده داری که دربردارنده شوخی های تصویری یا مفاهیم مثل آن ها هستند، برای هر فردی راحت نیست و باید توانایی لازم برای توصیف متنی چنین مواردی را داشته باشد و حتی در بعضی مواقع باید با مفاهیم مرتبط با یکدیگر در فرهنگ های مختلف آشنا باشد. ضمناً بعضی تصاویر دارای مفاهیم پیچیده فلسفی هستند که ممکن است برای هر فردی جالب نباشد.
زمانی که می خواهید برای چنین تصاویری متن جایگزین بنویسید مثل این است که بخواهید فرهنگ جذابی را برای پدربزرگ خود توصیف کنید؛ بنابراین می توان گفت توصیف چنین تصاویری کار تقریبا تخصصی محسوب می گردد و باید دانش لازم و عمیق در خصوص مفاهیم به تصویر کشیده در این تصاویر را داشته باشید.
یکی دیگر از مسائلی که در رابطه با استفاده از شبکه های اجتماعی به وسیله افراد نابینا یا کم بینا باید به آن اشاره کنیم، استفاده بعضی افراد از فرمت های خاصی برای نوشتن متون است. افراد سالم به راحتی چنین متونی را به اسم متونی با فرمت متفاوت تشخیص می دهند؛ اما برنامه صفحه خوان در تشخیص چنین متونی با مشکل روبرو می گردد.
ضمناً برنامه های صفحه خوان در تشخیص تصاویری که دارای ایموجی هستند یا متونی دارند که با فرمت های کاملا غیرمتداولی ایجاد شده باشند (مثلا با حروف درهم برهم و پیچ و تاب دار) هم مشکل دارند و باید برای تسهیل توصیف صوتی چنین تصاویری به وسیله برنامه صفحه خوان، حتما در هنگام بارگذاری آن ها متن جایگزین هم برای آن ها بنویسید؛ البته متاسفانه تعداد بسیار اندکی از کاربران این موضوع را می دانند.
به گفته مک کان امروزه بسیاری از وب سایت ها و شبکه های اجتماعی قابلیت هایی را برای تسهیل بهره مندی افراد نابینا و کم بینا از محتوای خود ایجاد نموده اند؛ مثلا در تیک تاک قابلیت تبدیل گفتار به متن ایجاد شده است. امیدواریم در آینده شبکه های اجتماعی کاربران را به اضافه کردن کپشن، توصیف بصری و متن جایگزین تشویق نمایند.
مک کان معتقد است آموزش و انتقال مفاهیم به افراد نابینا، کم بینا و سایر افرادی که مسائل جسمی شان برای یادگیری آن ها مشکل ایجاد می نماید، یک وظیفه است و شبکه های اجتماعی هم باید به انجام این وظیفه متعهد باشند.
وی امیدوار است که افراد دارای مشکل بینایی هم روزی بتوانند مفاهیم ویدیوها و تصاویر وایرال را که با سرعت بالایی در شبکه های اجتماعی منتشر و دست به دست می شوند و توجه افراد زیادی را به خود جلب می نمایند، به راحتی تشخیص دهند و تا زمانی که چنین هدفی محقق نگردد حس برقراری ارتباط به چنین افرادی دست نمی دهد،دیجیاتو
منبع: ایران آنلاین