روزشمار: 29 اردیبهشت؛ روز جهانی موزه - قالب وبلاگ ها

به گزارش قالب وبلاگ ها، روز جهانی موزه ها در روز 18 می، طبق قطعنامه مجمع عمومی کمیته بین المللی موزه ها ایکوم (ICOM) که در 28 می 1977 میلادی در مسکو برگزار گردید، مشخص شده است.

موزه ها ابزاری مهم برای تبادل فرهنگی، غنی سازی فرهنگی و ایجاد درک متقابل، همکاری و صلح میان مردمان است. به تعریف ICOM، موزه ها، قلب ملت ها و مؤسساتی است که به جامعه خدمت می نمایند و در توسعه آن نقش دارند .

توسعه موزه های دنیا و همکاری همه جانبه علمی، فرهنگی و صنعتی، در جهت دستیابی به اهداف فرهنگی به وسیله هماهنگ ساختن اقدامات بین المللی و تدوین برنامه ها، زمانی مؤثر است که دارای خطوط اساسی همکاری مشترک و دو جانبه بین مردم و موزه ها در سطح دنیای باشد .

بر اساس همین عقیده، در قطعنامه شماره پنجِ دوازدهمین مجمع عمومی کمیته بین المللی موزه ها ایکوم (ICOM) که در 28 می 1977 میلادی در مسکو برگزار گردید، روز 18 می به عنوان روز دنیای موزه ها اعلام شد و از آن سال در روز دنیای موزه در همه کشورهای عضو، مراسمی اجرا می گردد .

روز دنیای موزه در ایران

موزه، پدیده جدیدی بود که در قرن نوزدهم میلادی وارد فرهنگ ایران شد . نخستین موزه ها در دنیا، مجموعه های شخصی بودند که با هدف نمایش برای عموم ایجاد نشده و صرفاً نشان دهنده علاقه افراد بودند. یکی از نخستین موزه ها، موزه اِشمولین در آکسفورد انگلستاناست که در سال 1683 میلادی تأسیس شد .

در سال 1249 شمسی، ناصرالدین شاه پس از سفر به اروپا و ملاقات از موزه های کشورهای روسیه، فرانسه، انگلیس، ایتالیا، سوئیس، آلمانو اتریش، به تقلید از آن ها دستور داد گوشه ای از کاخ گلستان را به شکل موزه درست نمایند. البته این موزه مختص شاه و اطرافیانش بود. این موزه پس از مدتی از بین رفت و جواهرات آن به خزانه بانک ملی و سلاح های موجود در آن، به موزه دانشکده افسری سپرده شد. در دوره مشروطه، به دستور وزیر معارف، صنیع الدوله، اداره ای به نام اداره عتیقات بین سال های 1295 تا 1297 میلادی، به وجود آمد که کارش سروسامان دادن به وضع نابسامان حفاری های غیرمجاز بود. در همین زمان بود که موزه ایران معارف تأسیس شد. این موزه، در برگیرنده اشیای عتیقه، کاشی، سفال، سکه و سلاح بود که به عنوان اولین گام مؤثر در تاریخ موزه داری ایران به شمار می رود .

بیش ترین جلوه تاریخ موزه داری ایران را، در ایجاد موزه ایران باستان باید جستجو کرد. این موزه، با 2744 متر زیربنا، به علت قدمت اشیا در زمره یکی از موزه های مادر دنیا محسوب می گردد که در سال 1316 شمسی افتتاح شد. این موزه، در برگیرنده آثار مختلفی از هزاره ششم پیش از میلاد تا دوران مختلف اسلامی است و اشیا آن در دو طبقه به نمایش در آمده است .

انواع موزه ها

نخستین تقسیم بندی که در ممالک بسیاری به قوه خود باقی است و همچنان در اسامی کمیته های تخصصی ایکوم انعکاس دارد، تمایز بین موزه های هنری ظریفه، هنرهای کاربردی، باستان شناسی ، تاریخ، مردم شناسی، علوم طبیعی، دانش و فنّاوری، موزه های منطقه ای محلی و موزه های تخصصی است .

در عین حال، سیر تحول موزه ها از جنگ دوم دنیای به این سو، به تدریج مرزهای بین رشته ها و مجموعه ها را از میان برداشته است. اکنون موجه تر به نظر می رسد که موزه ها را به انواع زیر تقسیم کنیم :

• موزه های هنری
• موزه های تاریخی
• موزه های تخصصی
• موزه های علمی
• موزه های فنی و صنعتی

موزه های معروف دنیا و ایران

در دنیا موزه های معروف بسیاری وجود دارد، مانند: موزه لوور در فرانسه، موزه بریتانیا در لندن، موزه بررا در میلان، موزه متروپولتین در آمریکا، موزه لنین گراد در روسیه، موزه ایتالیا در رم و موزه ایران باستان در تهران.

موضوع روز دنیای موزه در سال 2016

هرسال کمیته مشورتی ICOM موضوعی را پیشنهاد می نماید تا حضور و سهم موزه ها را در جامعه پررنگ تر کند. موضوع روز دنیای موزه در سال 2016 موزه و منظره فرهنگی خواهد بود، به همین منظور مقرر است در مجمع عمومی ایکوم، موزه و ظرفیت های آن مورد بحث و آنالیز قرار گیرد .

هر موزه با توجه به منظره خاص خود، از دانش و مهارت منحصربه فرد جهت رسیدن به مقصود استفاده می نماید تا مأموریت اصلی خود را که حفاظت از میراث بشری چه در درون موزه ها و چه محیط بیرونی است، به خوبی تحت پوشش قرار دهد .

بر اساس منشور siena که از مصوبات کنفرانس siena در سال 2014 است، منظره فرهنگی به این صورت تعریف می گردد:

کشوری که در آن زندگی می کنیم و تصاویر و نمادهایی که ما را احاطه نموده اند، به نوعی بیانگر این منظره است و به آن شخصیت می بخشد. منظره در بطن جغرافیا، تاریخ، اقتصاد، اجتماع و فرهنگ جستجو می گردد و این همان خروجی و عملکرد موزه است.

لازم به ذکر است شورای بین المللی موزه ها ایکوم در سال 1946، با هدف افزایش آگاهی عمومی از نقش موزه ها در توسعه جامعه به وجود آمده است و متعهد به ترویج و حفاظت از میراث طبیعی و فرهنگی، حال و آینده، ملموس و ناملموس است، لذا این شورا برای رسیدن به هدف خود که همان حفاظت از میراث فرهنگی است از کلیه متخصصان میراث فرهنگی در سراسر دنیا برای رویارویی با چالش های موزه در سراسر دنیا یاری می گیرد.

علاقه مندان برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص این روز و فعالیت کشورهای مختلف به این مناسبت، می توانند به سایت ایکوم مراجعه نمایند.

در همین روز:

1. افتتاح سد بزرگ سفیدرود در گیلان (1341 شمسی)

2. تشکیل کنفرانس بزرگ سرمایه گذاری آمریکا در تهران (1349 شمسی)

3. بانو ژاکلین کوچران خلبان نیروی هوایی آمریکا با یک جت جنگنده از نوع اف - 86 دیوار صوت را شکست. (1953 میلادی)

4. بریتانیا از این تاریخ به مدت هفتاد سال تونگا را تحت الحمایه خود قرار داد. (1900 میلادی)

5. آتش فشان کوه هلن مقدس (Mount St. Helens) در استان واشنگتن آمریکا (1980 میلادی)

6. قسمت شمالی سومالی با نام سومالی لند اعلام استقلال کرد که این عمل از طرف مجامع دنیای به رسمیت شناخته نشد. (1991 میلادی)